Page 120 - Camiye Gidiyorum1 Öğretici Kitabı

A L A N B I L G I S I ÖĞRENME ALANI: SIYER

HZ. MUHAMMED (S.A.S.) BÜYÜYOR rini, dinî, siyasî ve içtimaî durumlarını öğrenme

imkânını elde ediyordu (Hamîdullah, İİFD, sy. 4
Abdülmuttalib ölümünden önce, sekiz yaşında olan [1980], s. 327-342). Kaynakların ittifakla belirtti-
Muhammed’in bakımını Abdullah ile anne-baba ğine göre Câhiliye devrinin yaygın kötülüklerinin
bir kardeş olan Ebû Tâlib’e vasiyet etti. Ebû Tâ- hiçbirine bulaşmadan temiz bir hayat yaşayan Hz.
lib, Muhammed’i çocuklarından daha fazla sevdi, Muhammed çevresinde iffeti, mertliği, merhameti
onun uğurlu olduğuna inandı ve iyi yetişmesi için ve hak severliğinin yanı sıra ticaret hayatında güve-
gayret sarfetti. Hz. Peygamber’in ikinci annem nilirliği sebebiyle “Muhammedü’l-emîn” (el-emîn)
dediği hanımı Fâtıma bint Esed de ona kendi ço- unvanıyla temayüz etti (İbn Sa‘d, I, 121, 156). Hz.
cuklarından daha çok ihtimam gösterdi. Ebû Tâlib Muhammed yirmi yaşını geçtiği sırada ticarî seya-
nübüvvetten sonra da yeğeninin yanında yer aldı ve hatlere çıkma teklifleri alıyordu. Hastalandığı için
kendisini korumak için elinden geleni yaptı. Hz. bizzat gidemeyen bir tüccarın mallarını götürüp
Muhammed, dokuz (veya on iki) yaşında iken ti- başarılı bir sonuç elde edince yeni teklifler aldı.
caret amacıyla Suriye’ye giden amcasına katıldı. Onun Hatice bint Huveylid ile evlenmesi de bu ti-
Kervan Suriye topraklarındaki Busrâ’da konakladı. carî gelişmelerden sonra gerçekleşti. Nesebi önceki
Hz. Muhammed’in, kalabalık bir aileye sahip olan kuşaklarda Hz. Muhammed’in nesebiyle birleşen,
Ebû Tâlib’e yardım için on yaşlarında iken onun iki kocadan dul kalmış olup zengin ve soylu bir ha-
veya başkalarının koyunlarını güttüğü bilinmekte- nım olan Hatice tavsiye üzerine Hz. Muhammed’e
dir. Nübüvvetten sonra kendisine sorulan bir soru ortaklık teklifinde bulundu (İbn İshak, s. 59; İbn
üzerine her peygamberin koyun güttüğünü ifade Sa‘d, I, 129). Yapılan anlaşmadan sonra Hz. Mu-
etmiştir (Buhârî, “İcâre”, 2; Müslim, “Îmân”, 302; hammed, Hatice’nin yardımcısı Meysere ile bir-
İbn Sa‘d, I, 125-126). Hz. Muhammed’in Ficâr sa- likte Suriye’ye gitti ve kârlı bir yolculuğun ardın-
vaşlarının ilk grubunun dördüncüsüne amcalarıyla dan Mekke’ye döndü. Neticeden memnun kalan
birlikte katıldığı, fakat fiilen savaşmadığı bu konu- Hatice’nin Hz. Muhammed’e güveni arttı ve ona
daki farklı rivayetler içinde tercih edilen bir görüş- karşı olan takdir hisleri güçlendi. Hatice bizzat
tür. Onun bu dönemdeki yaşının ön dört, on beş, kendisi (İbn İshak, s. 60; İbn Hişâm, I, 189) veya
on yedi veya yirmi olduğu zikredilmektedir. Bu sa- Nefîse bint Ümeyye (Münye) adlı bir kadın aracılı-
vaşın hemen ardından da Hilfü’l-fudûl toplantısına ğıyla Hz. Muhammed’e evlilik teklifinde bulundu,
iştirak etti. Bu hareket içinde yer alanlar haksızlığa Hz. Muhammed de bu teklifi kabul etti. Amcaları
uğrayanları koruyacaklarına dair yemin etmişlerdi. Hatice’yi onun amcası Amr b. Esed’den istediler;
Hz. Peygamber nübüvvetten sonra bu ittifaktan evlilik gerçekleşince Hz. Muhammed Ebû Tâlib’in
övgüyle bahsetmiş, böyle bir fazilet antlaşmasına evinden Hatice’nin evine taşındı. Bu evlilik sıra-
tekrar çağrıldığı takdirde tereddüt göstermeden sında kendisinin yirmi beş, Hatice’nin kırk yaşında
katılabileceğini söylemiştir (Müsned, I, 190; İbn olduğu söylenmekle birlikte Hatice’nin daha küçük
Sa‘d, I, 128-129; hadisin sıhhati için bk. Müsned yaşlarda bulunduğu da rivayet edilmektedir. İbn
[Arnaût], III, 193-194). Mekke’deki Kureyş kabi- Abbas’tan nakledilen, Hatice’nin yirmi sekiz ya-
lesi mensuplarının ticaretle uğraştığı bilinmekte- şında olduğu yolundaki rivayet, bu evlilikten yedi
dir. Kumaş ve tahıl ticareti yapan Ebû Tâlib’e yar- (veya altı) çocuğun dünyaya gelmiş olması göz
dım etmek suretiyle ticaret hayatına başlayan Hz. önüne alındığında daha isabetli görünmektedir.
Muhammed amcasının yaşlandığı yıllarda kendisi Hz. Muhammed’in evliliğinden kırk yaşına kadar
ticarete devam etti ve Mekkeli bir zatla ticarî or- geçen hayatı hakkında kaynaklarda hemen hiç bilgi
taklık kurdu (Müsned, III, 425; İbnü’l-Esîr, II, bulunmamaktadır. Bunun tek istisnası otuz beş
253-254; III, 170; IV, 214). Bu dönemde çeşitli yer- yaşlarında iken üstlendiği önemli görevdir. Milâdî
lere ticaret amacıyla seyahat etti. Ergenlik çağında 605 yılında Kâbe Kureyşliler tarafından yeniden
Hubâşe panayırına, bir veya iki defa Yemen’e, ay- inşa edilirken Hacerülesved’in yerine konulması
rıca Doğu Arabistan’daki Muşakkar ve Debâ pa- hususunda anlaşmazlık çıkmış ve bu yüzden savaşı
nayırlarına, hatta Habeşistan’a gittiği bilinmekte- bile göze alanlar olmuştu. Kureyş ileri gelenlerin-
dir. Böylece bir taraftan ticareti öğrenirken diğer den Ebû Ümeyye b. Mugīre’nin, Benî Şeybe kapı-
taraftan Arabistan’ın çeşitli yerlerinde yaşayan sından Kâbe’ye ilk girecek kimsenin vereceği ka-
insanları yakından tanıma, onların dil ve lehçele- rara uyulması yolundaki teklifi benimsendi. Benî
120